Ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc là một trong những ngôn ngữ sống nghệ thuật, một yếu tố được gia chủ vô cùng quan tâm.

Về công năng sử dụng, phong cách thiết kế,... thì ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc cũng đóng một vai trò quan trọng để xây dựng không gian thẩm mỹ chất lượng cho không gian nhà ở. Nếu bố trí khéo léo, hợp lý, khoa học sẽ tạo nên sự thư giãn, thoải mái cho tinh thần và thị giác. Đó là lý do, là tiền đề cho các công trình hiện nay rất chú trọng và cân nhắc kết hợp yếu tố ánh sáng tự nhiên hòa mình vào một cách tốt nhất vào mỗi không gian sử dụng.

Chúng ta cùng sơ lược về một số yếu tố về ánh sáng tự nhiên tham khảo.

1. Ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc là gì?

Ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc được hiểu là nguồn ánh sáng tận dụng từ ánh nắng mặt trời nói chung và được con người khai thác, sử dụng một cách khoa học, hiệu quả trong một công trình (có thể thông qua hệ thống cửa kính, mái nhà hoặc các ô thông gió,...). Cụ thể, ánh sáng tự nhiên chiếu vào một tòa nhà có thể từ:

• Ánh sáng trực tiếp: tức là ánh nắng mặt trời chiếu đến vị trí mong muốn trên bề mặt hoặc sàn nhà;
• Ánh sáng khuếch tán đồng đều: ánh sáng ở các khe hở lớn, thường xuyên như dải cửa sổ của tòa nhà;
• Ánh sáng từ trên cao: ánh sáng chiếu từ trần nhà xuống sàn thông qua giếng trời hoặc ô thông gió;
• Ánh sáng phản xạ: ánh sáng chiếu vào bề mặt và chuyển hướng, phản xạ sang bề mặt khác.

 .st.

Ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc là gì?

Ánh sáng tự nhiên có thể làm rõ được các hình khối, đường nét kiến trúc, tạo chiều sâu cho một không gian,... Tất cả các yếu tố này đóng góp vào việc làm nên những giá trị thẩm mỹ lẫn cảm xúc cho con người. Bên cạnh đó, bạn còn cảm nhận được sự thanh thuần, nhẹ nhàng nhưng không kém phần đa dạng về trạng thái khi nguồn ánh sáng này thay đổi theo không gian, thời tiết,...

Ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc có chất lượng cao được ứng dụng khá nhiều hiện nay dù cho hệ thống chiếu sáng nhân tạo đã vô cùng phát triển. Thông thường, các công trình kể cả công cộng hay dân dụng đều bắt buộc phải có ánh sáng tự nhiên. Chúng được phân chia thành các nhóm giải pháp chiếu sáng như: chiếu sáng bên, chiếu sáng trên và chiếu sáng hỗn hợp. 

2. Tầm quan trọng của ánh sáng tự nhiên trong nội thất NHÀ Ở

Tầm quan trọng của ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc và thiết kế nội – ngoại thất là điều không thể phủ nhận

Tầm quan trọng của ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc và thiết kế nội – ngoại thất là điều không thể phủ nhận. Nguồn sáng từ các phương hướng khác nhau đều mang đến những tác động có tính đa dạng đến không gian của công trình.

2.1. Tạo không gian thoáng đãng cho không gian sống

Trên thực tế, ánh sáng tự nhiên sẽ giúp cho bạn cảm thấy rằng không gian của căn nhà /căn phòng rộng hơn khi so sánh với diện tích thực tế. Cũng vì lý do này, ở những nơi có không  gian tương đối hạn chế, gia chủ sẽ được kiến trúc sư tư vấn cách lắp cửa kính để tận dụng ánh sáng tự nhiên. Điều này sẽ tạo nên cảm giác thoáng đãng hơn cho ngôi nhà. 

Và dĩ nhiên, khi sống trong một ngôi nhà như thế, bạn sẽ có cảm giác tràn đầy sức sống. Chưa kể đến việc ánh sáng thay đổi theo từng thời điểm khác nhau trong ngày cũng tác động không nhỏ đến phát triển tâm sinh lý của con người. Vậy nên, việc nghiên cứu hướng chiếu ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc để có thể sắp xếp bố cục, nội thất,... là điều vô cùng đối quan trọng.

2.2. Tạo không khí trong lành

Việc tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên còn có tác dụng trong việc tạo ra bầu không khí trong lành cho công trình. Điều này sẽ hạn chế được việc hình thành ẩm mốc, mùi khó chịu trong không gian sinh hoạt. Bên cạnh đó, đối với những ai yêu thích cây xanh, hoa,... được trang trí trong phòng làm việc hoặc nhà ở cũng có thể kết hợp nguồn ánh sáng này để giúp không khí trở nên thoải mái và “dễ thở” hơn.

Việc tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên có tác dụng trong việc tạo ra bầu không khí trong lành cho công trình

2.3. Tạo nguồn năng lượng tích cực

Theo kết quả của một số nghiên cứu khoa học, con người chúng ta sẽ cảm thấy khỏe khoắn và tỉnh táo hơn khi làm việc tại nhà, công ty hoặc bất cứ nơi nào có nguồn ánh sáng tự nhiên chiếu vào thay vì chỉ tiếp xúc với những nguồn ánh sáng nhân tạo. Bởi vậy trong mối tương quan với các công trình kiến trúc, ánh sáng tự nhiên ngoài việc tạo cầu nối cho sự phát triển nghệ thuật kiến trúc thì còn có tác dụng giúp tạo năng lượng tích cực cho con người.

2.4. Tối ưu được chi phí 

Sử dụng ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc còn là một lựa chọn giúp tối ưu chi phí hiệu quả. Đầu tiên, đầu tư xây dựng một công trình tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên, không dùng nhiều đến cơ sở hạ tầng của hệ thống chiếu sáng nhân tạo sẽ không tốn nhiều chi phí. Và việc sử dụng nguồn năng lượng này cũng sẽ giảm gánh nặng chi trả tiền điện hàng tháng của người dùng. 

Trong bối cảnh môi trường đáng báo động như hiện tại thì việc khai thác nguồn ánh sáng tự nhiên còn có ý nghĩa liên quan đến tiết kiệm nhiên liệu, bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, để sử dụng hiệu quả hệ thống chiếu sáng tự nhiên thì các kiến trúc sư cần phải nghiên cứu nhiều về một số giải pháp kiến trúc cũng như vật liệu liên quan.

 .st.

3. Thiết kế nội thất biệt thự theo hướng ánh sáng như thế nào?

Dưới đây là những hướng ánh sáng phổ biến thường được sử dụng trong thiết kế nhà ở:

3.1. Hướng ánh sáng phía Đông phù hợp cho phòng ngủ

Trên thực tế, khu vực phòng ngủ được cân nhắc đặt ở hướng Đông vì mỗi khi thức dậy sẽ có cảm giác bị ánh sáng chiếu thẳng vào phòng. Trong trường hợp buộc phải đặt phòng ngủ ở hướng này thì bạn nên chú ý trang bị thêm màng che nắng và màng cách nhiệt để đảm bảo không có nhiều ánh sáng rọi vào phòng và làm tăng nhiệt độ trong phòng.

 .st.

Nên chú ý trang bị thêm màng che nắng và màng cách nhiệt để đảm bảo không có nhiều ánh sáng rọi vào phòng

3.2. Hướng ánh sáng phía Tây

Nếu cửa sổ đón nắng ở hướng Tây thì gia chủ nên hạn chế tối đa lựa chọn phong cách trang trí cũng như những đồ vật nội thất có những màu nóng như vàng – cam – đỏ để tránh cảm giác nóng bức và khó chịu, nhất là vào những thời điểm nắng gắt lúc xế chiều. Nên tận dụng ưu thế tự nhiên đó là cây xanh kết hợp vách trang trí cách nhiệt.

.st.

3.3. Ánh sáng hướng Nam

Ánh sáng tự nhiên từ phía Nam cũng tương đối gay gắt và gây khó chịu. Theo tư vấn của kiến trúc sư, tốt nhất gia chủ nên tiết chế điều này bằng cách lựa chọn những sản phẩm nội thất có những gam màu lạnh chủ đạo, chẳng hạn xanh navy, xanh cổ vịt hoặc xám,...

 .st.

3.4. Ánh sáng tự nhiên hướng Bắc

Hướng Bắc gần như là hướng có thể hấp thụ ánh sáng tự nhiên trong toàn bộ thời gian mỗi ngày. Và ánh sáng tự nhiên từ hướng Bắc cũng tương đối dễ chịu. Do đó, gia chủ có thể tự do lựa chọn phong cách thiết kế mong muốn mà không cần quan ngại vấn đề này.

 .st.

Ánh sáng tự nhiên từ hướng Bắc cũng tương đối dễ chịu

4.Hạn chế của ánh sáng tự nhiên

Mặc dù đem lại nhiều lợi ích đáng kể nhưng sử dụng ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc vẫn tồn tại một số bất cập. Đầu tiên là nguy cơ gia tăng nhiệt độ phòng, đặc biệt trong các không gian nhiều cửa kính đón nắng (có thể gây nên hiệu ứng nhà kính). Điểm thứ hai là sự khó kiểm soát cường độ sáng do ánh sáng tự nhiên bị phụ thuộc khá nhiều vào thời tiết, chu kì ngày đêm.

Với các không gian sâu, ánh sáng tự nhiên có thể không lan tỏa hết đến các góc tối, xa khu vực cửa sổ. Ngược lại, dư thừa ánh sáng có thể khiến mắt người xuất hiện các hiện tượng chói, nhiễu loạn ánh sáng.